افزایش فعالیت های فکری و جسمی دانش آموزان در کنار تغییرات آب و هوایی و شیوع بیماری های فصول پاییز و زمستان همگی در کنار هم شرایطی را برای دانش آموزان در مقاطع مختلف تحصیلی به وجود می آورد که ضرورت توجه والدین را به این موضوع می طلبد. یکی از ساده ترین و کاربردی ترین روش ها برای افزایش انرژی و توان فکری و جسمی دانش آموزان در سال تحصیلی داشتن رژیم غذایی مناسب و وعده های غذایی متناسب با فعالیت هاست. در کنار این مسئله تغذیه سالم و گنجاندن تمامی موادمغذی و مفید برای سلامت فکر و جسم کودک در رژیم غذایی یکی از مهم ترین شیوه های داشتن جسمی سالم و مقاوم دربرابر رایج ترین بیماری های فصول پاییز و زمستان از قبیل سرماخوردگی، زکام و آنفلوانزا است. آنچه می خوانید بخش هایی از توصیه های درمانگران طب سنتی ایران همزمان با شروع سال تحصیلی جدید است .

اهمیت تغذیه در سلامت کودکان :

دوره دبستان برای کودکان از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا دانش آموزان در این دوره، در مقطعی از سن خود قرار دارند که بنیان وجودی آنها شکل کامل تری به خود می گیرد. در این دوران است که دندان های اصلی جایگزین دندان های شیری کودک می شود و استخوان بندی آنها شکل گرفته و استحکام لازم را به دست می آورد. بنابراین در این مرحله کودک ابتدایی ترین پله های ورود به بلوغ را تجربه می کند. به همین علت متخصصان علم تغذیه، به خصوص درمانگران طب سنتی ایران بر این باورند، یک رژیم غذایی سالم و مغذی در وعده ها و میان وعده های غذایی می تواند تا حد زیادی تضمین کننده سلامت کودکان باشد. بنابراین به هیچ وجه نباید اجازه دهیم کودک بدون صبحانه یا بدون خوردن وعده غذایی به درس یا فعالیت فیزیکی دیگری مشغول شود، زیرا بخش بزرگی از عادت های غذایی و تنظیم وعده های غذایی در دوره دبستان شکل می گیرد. این نکته زمانی اهمیت بیشتری به خود می گیرد که توجه داشته باشیم همین کودکان مشغول به تحصیل در دوره دبستان، مردان و زنان آینده کشور را تشکیل داده و باید برای ورود به اجتماع و فعالیت در حرفه های گوناگون سلامت و سالم باشند .

تقویت دانش آموزان با میان وعده ها :

متخصصان طب سنتی معتقدند، وعده های غذایی دانش آموزان باید براساس عادات غذایی آن ها و از روی مزاج بچه ها توسط خانواده آن ها تشخیص داده شود. بنابراین می توان گفت ، کامل ترین و سالم ترین غذاها بستگی مستقیم به عادات غذایی خانواده دارد.علاوه بر این توصیه موکد درمانگران این است که در بهترین شرایط باید ۳ وعده غذایی مرسوم، یعنی صبحانه، ناهار و شام با غذاهای سالم، طبیعی و تازه برای کودکان و نوجوانان تدارک دیده شود، همچنین در بهترین شرایط توصیه می شود در بین وعده های صبحانه و ناهار، و ناهار و شام، میان وعده های دیگری قرار گیرد تا در فاصله وعده های غذایی اصلی نیز مواد مغذی لازم به دانش آموزان برسد. در این وضعیت همواره پیشنهاد می شود میان وعده ها با مصرف میوه و مواد غذایی طبیعی از قبیل دانه ها و مغزهای گیاهی پر شود .

مغز و پنیر کامل ترین صبحانه :

پزشکان و متخصصان تغذیه همواره تاکید می کنند، نخستین وعده غذایی یعنی صبحانه، مهم ترین و طلایی ترین وعده غذایی در طول روز است .خوب است بدانیم که صبحانه در آمادگی جسمانی دانش آمــوزان نیز بیشترین سهم را دارد. این وعده غذایی صبح است که دانش آموز را برای حضور بانشاط و موثر در کلاس درس آماده کرده و ذهن او را برای فراگیری بهتر درس ها آماده می کند.صبحانه که بهترین و موثرترین وعده غذایی برای ذخیره مواد مغذی در بدن انسان هم هست بهتر است با مواد غذایی مانند پنیر، شیر، مربای بالنگ، تخم مرغ عسلی شده و میوه های تازه برای دانش آموزان شما تدارک دیده شود.متخصصان توصیه می کنند، انواع خشکبار مانند پسته، گردو، بادام، فندق، بادام زمینی، چلغوزه، بادام هندی و دانه های مغذی دیگر در این وعده استفاده شود و به عنوان مواد غذایی موثر در سلامت مصرف شوند .

چرا فرزند تان بعد از ناهار کسل می شوند؟

اما در وعده غذایی ظهر یا ناهار توصیه می شود برای دانش آموزان غذاهایی مورد استفاده قرار گیرند که با نیروی هاضمه آن ها سازگاری داشته و از این بابت مشکلی را ایجاد نکنند. این نکته را همواره به خاطر داشته باشید که عمل هضم وقتی به خوبی و تکامل اتفاق می افتد که کودکان و نوجوانان بعد از مصرف غذا بتوانند انرژی خود را تخلیه کرده و احساس شادمانی و نشاط داشته باشند. این مورد نشان دهنده آن خواهد بود که عمل هضم به درستی اتفاق افتاده و غذایی که مورد استفاده دانش آموزان قرار گرفته به طور کامل با دستگاه هضم غذا سازگاری دارد بنابراین چگونگی تهیه وعده ناهار با وضعیت هضم غذا در سیستم جسمی فرزندان شما ارتباط مستقیم دارد. بهتر است این نکته را هم به خاطر داشته باشید که دریافت غذاهای نامناسب، فرزندان شما را سنگین، کسل و بی رمق کرده و او در فراگیری دروس خود با مشکلات جدی مواجه خواهد شد .

با فرزند بهانه گیر چه کنید ؟

اگر به سلامت کودک خود علاقه مندید حتما به خاطر داشته باشید که احساس گرسنگی او را با تهیه مواد خوراکی گرم و غذاهایی که با یک فرآیند سالم در خانه تهیه کرده برطرف کنید .اگر احساس کردید فرزند شما در طول روز با احساس گرسنگی مواجه می شود از یاد نبرید که غذاهای گرم، تازه و خانگی برای سلامت او مفید خواهد بود و گرسنگی او را بهتر برطرف می کند. در این غذاها توجه داشته باشید که مواداولیه حتما از مواد مغذی تشکیل شده باشند. حتی اگر احساس گرسنگی فرزند خود را غیرواقعی یافتید و از این نظر اطمینان حاصل کردید، می توانید برای برطرف کردن بهانه های غذایی او از تنقلات مفید و سالمی همچون آبمیوه های طبیعی استفاده کنید تا در زمان مناسب، وعده غذای اصلی را آماده کرده تا فرزندتان میل کند .

چگونه اشتهای فرزندتان را افزایش دهید؟

در میان وعده صبح که به اصطلاح آن را «چاشت» نیز می نامیم، باید مواد غذایی مناسبی مصرف شوند که در نهایت اشتهای فرزندان شما را برای وعده غذای ظهر افزایش دهند. والدین می توانند در این میان وعده از مواد غذایی تازه، به خصوص میوه، نان و پنیر، مغز گردو، نخودچی، کشمش، برنجک، گندم، عدس برشته، توت خشک و برگه های خشک شده میوه برای تغذیه کودکان خود استفاده کنند .مصرف این مواد غذایی در چاشت باعث می شود از یک سو فرزندان شما با اشتهای بیشتری وعده غذایی ناهار را صرف کنند و از سوی دیگر صفرای کافی وارد روده ها و سیستم گوارشی آن ها شده و از این طریق جداره روده ها تمیز و شست وشو داده شوند .این فرآیند باعث می شود دانش آموزان سنگینی غذاهای پیشین را احساس نکرده و احساس بی اشتهایی نکنند .همچنین متخصصان طب سنتی برای نیم چاشت فرزندان تان تهیه غذاها و تنقلات خانگی را هم توصیه می کنند. برای مثال شما می توانید با استفاده از تمبر هندی، شکر و ترنجبین یک نوع شکلات خانگی تهیه کرده و به فرزندان خود بدهید تا صرف کنند .این شکلات خانگی بو و مزه مطبوعی داشته و فرزندان شما از خوردن آن در زنگ تفریح احساس خوشایندی خواهند داشت .

چند پیشنهاد خوشمزه برای میان وعده عصرگاهی :

هنگام عصر تلاش کنید برای تغذیه فرزندان محصل خود مواد غذایی تدارک ببینید که مصرف آن ها باعث نشاط بیشتر شان شود. این را هم به خاطر داشته باشید که نشاط و وجد کودکان شما با مواد غذایی سالم و طبیعی تامین می شود.برای وعده عصرگاهی می توانید از بستنی های سنتی، فالوده، میوه های فصلی تازه، شله زرد، کاهو با سکنجبین، ذرت شیرین، آبمیوه های طبیعی و تازه و انار آغشته به گلپر استفاده کنید. این مواد غذایی در عین حال که خوشمزه و مورد پسند دانش آموزان هستند سلامت و شادابی آن ها را نیز تضمین می کنند .

مطلب ارسالی توسط " مگان "

شرایط  فکری و محیطی 

در کنار روش مطالعه عوامل محیطی و فکری نیز در میزان یادگیری تأثیر دارد. یک محیط مناسب باعث توجه و تمرکز بهتر و بیشتری می‌شود. حال چگونه این محیط و شرایط را فراهم کنیم ؟

حذف عوامل مزاحم فکری

مواردی هست که بخش عظیمی از وقت و فعالیت ذهنی را موضوعاتی به خود مشغول می‌دارند که هیچ رابطه با موضوع ندارند، موضوعاتی مانند: رفتار معلمان و استادان ، افزایش شهریه و نوع رفت و آمد و … برخی از موضوعاتی هستند که موقع مطالعه اگر به آنها فکر شود از کارایی مطالعه می‌کاهد. برخی حتی خیال پردازیهایشان را موقع مطالعه انجام می‌دهند؛ که به شدت فکر را آشفته کرده و تمرکز را از بین می‌برد. توصیه کلی این است که اگر ذهن خود را از افکار مختلف پاک کنید تا بر روی موضوع مورد مطالعه تمرکز کنید، مطالعه را کنار بگذارید و زمانی مطالعه را شروع کنید که سرحال ، علاقمند و متمرکز هستید .

فراهم کردن محیط مناسب

محل و مکانی که مطالعه در آنجا انجام می‌شود باید مناسب باشد. منظور از محل مناسب مکانی است که آرام ، ساکت و دور از عوامل مزاحم محیطی باشد، این باعث تمرکز بهتر روی موضوع مطالعه می‌شود. بعضی افراد محل و زمانی را برای مطالعه انتخاب می‌کنند که بسیار شلوغ و پر سرو صدا است و بعضی از افراد رختخواب را برای مطالعه انتخاب می‌کنند و توقع یادگیری سطح مطلوب را دارند، ولی از این حقیقت غافلند که این محلها بدترین محل برای مطالعه است .

پیروز و سربلند باشید .

تکنیک هایی برای بهتر خواندن  در قالب روش دقیق خوانی

هدف از این روش این است که مطالب کامل و دقیق درک شده و بصورتی سازمان یافته و منظم در حافظه نگهداری شود. برخی از فنون موجود که می‌تواند به روش دقیق خوانی کمک کند عبارتند از :

تکنیک خلاصه برداری

به نوشتن عبارت ، مفاهیم و موضوعات کلیدی متن پرداخته ، بطوری که در مرور مطالب ، با نگاه کردن و خواندن خلاصه‌ها ، همه مطالب خوانده شده را یادآوری کند. یک روش بسیار مطلوب این است که از خلاصه‌ها نیز دوباره خلاصه برداری شود .

تکنیک سازماندهی مطالب

این تکنیک باعث افزایش درک و سرعت یادگیری و سهولت در بازیابی مطالب آموخته شده می‌شود. برای سازماندهی مطالب استخراج سه بخش از متن اصلی مورد مطالعه لازم است که عبارتند از :

الف ) موضوع اصلی: موضوعی که تمامی مطالب را در بر می‌گیرد و بقیه مطالب حول و حوش آن می‌چرخد .

ب) نکته‌های اصلی: خطوط و اندیشه‌های اصلی و مهم هستند که در مجموع موضوع اصلی را می‌سازند و از صراحت بیشتری برخوردار است .

ج) نکات جزئی: اطلاعات جزئی‌تر هستند که بصورت مثالها ، نمونه‌ها ، عکس و تصویر اطلاعات واقعی مطرح می‌گردند .

تکنیک علامت گذاری در متن

در این تکنیک علامتهایی را بر روی متن اصلی انجام داده ، از قبیل علامت گذاری به شکلهای مختلف در متن ، خط کشیدن زیر عبارات مهم ، حاشیه نویسی و ...  این موارد بسته به سلیقه‌های افراد متفاوت می‌باشد. اما نکته مهمی که در هر نوع علامت گذاری حائز اهمیت است این است که ، بهتر است همانند تکنیک سازمان دهی ، مطالب را در سه دسته مجزا (موضوع اصلی ، نکته اصلی ، موارد جزئی)قرار داده و آنها را با علامتهای مختلف نشان دهید .

در مطالب بعدی به سایر شرایط موثر در مطالعه می پردازیم .

پیروز و سربلند باشید .

 انواع روشهای مطالعه

روش پس ختام

این روش یکی از مهمترین و معروفترین روشهای بهسازی حافظه است. نام این روش همانند نام انگلیسی آن متشکل از حروف اول شش مرحله آن است .

الف)  پیش خوانی

در این مرحله کتاب یا مطلب بصورت یک مطالعه اجمالی و مقدماتی مطالعه شود. از جمله موارد این مرحله خواندن عنوان فصلها ، خواندن سطحی فصل ، توجه به تصاویر ، بخشهای اصلی و فرعی و خلاصه فصلها می‌باشد. هدف در این مرحله یافتن یک دید کلی نسبت به کتاب و ارتباط دادن بخشهای مختلف کتاب با یکدیگر می‌باشد.

ب)  سؤال کردن

پس از مطالعه اجمالی موضوعات و نکات اصلی ، به طرح سؤال در مورد آنها بپردازید. این کار باعث افزایش دقت و تمرکز فکر و سرعت و سهولت یادگیری می‌گردد.

ج)  خواندن

در این مرحله به خواندن دقیق و کامل مطالب کتاب پرداخته ، که هدف فهمیدن کلیات و جزئیات مطالب و نیز پاسخگوی به سؤالات مرحله قبل می‌باشد. در مرحله خواندن برای فهم بهتر مطالب می‌توان از کارهایی مثل یادداشت برداری ، علامت گذاری و خلاصه نویسی بهره جست .

د)  تفکر

در این مرحله هنگام خواندن ، ساختن سؤالها ، و ایجاد ارتباط بین دانسته‌های خود ، درباره مطلب فکر کنید. در این مورد نیز مهمترین اصل همان بسط معنایی است. بسط معنایی ممکن است در مراحل پنجم و ششم نیز یعنی در مراحل از حفظ گفتنی و مرور کردن نقشی داشته باشد .

ه)  از حفظ گفتنی

در این مرحله باید بدون مراجعه به کتاب و از حفظ به یادآوری مطالب خوانده شده پرداخته شود و بار دیگر به سؤالاتی که خود فرد طرح کرده بود پاسخ دهد. در اینجا باید مطالب آموخته شده را در قالب کلمات برای خود کرده ، در غیر اینصورت لازم است که مجددا به خواندن مطالبی که آموخته نشده پرداخته شود. مرحله از حفظ گفتنی در پایان هر بخش انجام می‌گیرد و وقتی بخشهای یک فصل به اتمام رسید به مرحله بعد ، یعنی مرور کردن یا آزمون وارد می‌شویم .

ذ)  مرور کردن

این مرحله ، که مرحله آزمون نیز می‌باشد، در پایان هر فصل انجام می‌گیرد. در اینجا به مرور موضوعات اصلی و نکات مهم و نیز ارتباط مفاهیم مختلف به یکدیگر پرداخته و در صورت برخورد با موضوعات مورد اشکال به متن اصلی یا مرجع مراجعه شود. یکی از راههای کمک به این مرحله پاسخگوئی به سئوالات و تمرینات پایان فصل است: اجرای این مرحله می‌تواند مقداری از اضطراب امتحان را کاهش دهد .

در مطالب بعدی به معرفی روش هایی دیگر مطالعه خواهیم پرداخت .

. پیروز و سربلند باشید

 روش صحیح مطالعه ، چرا و چگونه ؟

آیا تاکنون به این موضوع فکر کرده‌اید که هنگام مطالعه از چه روشی استفاده می‌کنید؟ یک روش مطالعه صحیح و اصولی می‌تواند بسیاری از مشکلات تحصیلی را از بین ببرد. بررسیهای بعمل آمده گویای آن است که افرادی که در زمینه تحصیل موفق بوده‌اند، روش صحیحی برای مطالعه داشتند. یادگیری مسئله‌ای است که در سراسر طول زندگی انسان بویژه در دوران دانش آموزی و دانشجویی اهمیت زیادی دارد. چرا که دانش آموزان و دانشجویان همیشه در معرض امتحان و آزمون قرار دارند و موفقیت در آن آرزوی بزرگشان است.

شاید به افرادی برخورده باشید که می‌گویند: همه کتابها و جزوه‌ها را می‌خوانم، اما موقع امتحان آنها را فراموش می‌کنم، یا من استعداد درس خواندن را ندارم، چون با اینکه همه مطالب را می‌خوانم اما همیشه نمراتم پایین است و یا ... . بسیاری از اینگونه مشکلات به نداشتن یک روش صحیح برای مطالعه باز می‌گردد. عده‌ای فقط به حفظ کردن مطالب اکتفا می‌کنند، بطوری که یادگیری معنا و مفاهیم را از نظر دور می‌دارند. این امر موجب فراموش شدن مطالب بعد از مدتی می‌شود، در واقع آنچه اهمیت دارد یادگیری معنا و مفهوم است، چیزی که نمی‌توانیم و نباید از آن دور باشیم.

برای آنکه مطلبی کاملا آموخته شده و با اندوخته‌های پیشین پیوند یابد، باید حتما معنا داشته باشد، در این صورت احتمال یادگیری بیشتر و احتمال فراموشی کمتر خواهد شد. بنابراین قبل از اینکه خود را محکوم کنیم به نداشتن استعداد درس خواندن ، کمبود هوش ، کمبود علاقه ، عدم تونایی و سایر موارد ، بهتر است نواقص خود را در مطالعه کردن بیابیم و به اصطلاح آنها بپردازیم. در اینصورت به لذت درس خواندن پی خواهیم برد. اولین قدم در این راستا آن است با اندکی تفکر عادتهای نامطلوب خود را در مطالعه یافته و سپس عادتهای مطلوب جایگزین آن گردد.

برای تغییر عادات مطالعه مراحل زیر را باید در نظر گرفت :

علاقه ( برای انگیزش جهت انجام تغییر )

ارزیابی (ارزیابی اطلاعات بدست آمده با در نظر گرفتن موقعیتهای موجود)

آزمایش (بکار بستن فکر)

مطابقت خود با فکر تازه و اختیار و قبول آن

در مطالب بعدی روشهای صحیح مطالعه را بررسی خواهیم کرد.

پیروز و سربلند باشید .